Boşanma Davası Açmadan Önce Zorunlu Danışman

Türkiye’de ilk defa boşanma davaları için zorunlu “aile danışmanı” dönemi başlıyor. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı bir anlık sinirle, sağlıksız alınan kararlarla biten evlilikleri kurtarmak ve yılda ortalama 120 bin civarında olan boşanma sayılarını düşürmek için harekete geçti. Devlet bundan böyle boşanmaya karar veren çiftlere, “bir kez de aile danışmanına sor” yöntemini işletecek. İki Bakanlığın yapacağı mevzuat değişikliğiyle Aile Mahkemeleri çiftleri boşanma kararı vermeden önce en az 4 seansla toplam 360 dakika hizmet alacakları aile danışmanlarına yönlendirme yetkisine sahip olacak. Mahkemeler, çiftlerin boşanmasının doğru olup olmadığına da aile danışmanlarının kişiler hakkında hazırlayacağı rapor doğrultusunda karar verebilecek. 

AMAÇ YUVAYI KORUMAK

Aile Bakanlığı’nca hazırlanılan “Boşanma Süreci Danışmanlığı” ismi verilen uygulamayla, sağlıksız verilen kararlarla evliliklerin bitirilmesinin önüne geçmeye çalışılırken, ciddi sorunların yaşandığı, şiddet gibi problemlerin olduğu husumetli evlilikleri ise boşanma süreçlerinde danışmanlar eliyle daha sağlıklı sonuçlandırmayı amaçlıyor. Adalet ve Aile Bakanlıklarının ortak mevzuat taslağının yürürlüğe girmesi ile çiftlere boşanma öncesi, sonrası ve boşanma davası devam ederken olmak üzere 3 ana başlık altında hizmet verilecek. Geçen yıl “aile ombudsmanlığı” uygulamasını pilot olarak başlatan Aile Bakanlığı, bu yolla 450 çiftten 75’ini boşanmaktan vazgeçirmişti. Mevzuat değişikliği ile uygulama daha sistematik bir şekilde Türkiye genelinde yaygınlaştırılacak. 

EN AZ 360 SAATLİK DESTEK

Plana göre Aile Mahkemeleri, boşanmak isteyen çiftleri danışmanlık hizmeti almaya yönlendirme yetkisi olacak. Mahkemeler, davanın her aşamasında çiftleri danışmana yönlendirebilecek. Hakimler, çiftlerin boşanmalarına karar verirken danışmanların hazırladıkları raporları dikkate alacak. 81 ildeki SHM’lerde bir aile danışmanı mutlaka bu iş için görevlendirilecek. Çiftlere en az 4 seans ve her seans 90 dakika olmak üzere toplam 360 dakikalık destek verilmesi planlanıyor. Kişiler, kendi istekleriyle de bu destekten yararlanabilecek. 

YILDA 120 BİN BOŞANMA 

Aile Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de yılda ortalama 120 bin boşanma gerçekleşiyor. Ayrılan çiftlerin yüzde 80’i yeniden evlenmeyi tercih ederken, yüzde 17’si eski eşiyle tekrar evleniyor. Bu oran yaklaşık 20 bin kişiye denk geliyor. Boşanmaların yaklaşık yüzde 40’ı evliliğin ilk 5 yılında gerçekleşiyor.

UYGULAMA BAŞARILI OLUR MU?

Bu yeni getirilecek aile danışmanlığı uygulamasının öncelikle çok iyi niyetle düşünülmüş bir konu olduğunu düşünüyorum. Ancak aile danışmanlığına başvurmanın çiftleri boşanmaktan vazgeçirmeyeceğini sadece boşanmayı daha da zorlaştıracağını ve sorunları da daha da ağırlaştıracağı görüşündeyim.

Aile Bakanlığı’nın kabul etmesi gereken birinci konu şu: Artık Ortaçağ Avrupası’nda yaşamıyoruz. Katolik dine inanan ülkelerin dahi boşanma hakkını kabul ettiği bir çağdayız. İnsanlar nasıl özgürce evlenmeye karar verdiyseler aynı şekilde boşanmaya da hakları var. Boşanan çiftlerin %17’sinin eski eşleriyle yeniden evlenmeleri, sadece bu özgürlüğün ne denli önemli olduğunu gösterir; bu danışmanlık olsa olsa bu %17’lik oranın düşmesine neden olur; zira insanların kanun zoruyla evli kalmak mecburiyetinden hoşlanacaklarını hiç sanmıyorum.

Diğer yandan, Aile Bakanlığı’nın elinde boşanmanın nedenlerine ilişkin hiç bir veri yok. Yaklaşık 120 bin boşanma davasının hangi nedenlerle açıldığını, eşleri boşanma davası açmaya götüren sebepleri bilmiyorlar. 120 bin boşanma davasının %90’ından fazlasının “anlaşmalı boşanma” sanıldığı bir istatistiki bilgilerle yola çıkılırsa daha çok kadına şiddet, daha çok eşe karşı şiddet ve daha çok bunalımlı insanla karşılaşacağımızı düşünüyorum.

Diğer bir yön de; boşanmanın çok taraflı olması: Yani burada sadece eşler açısından bir danışmanlık düşünülüyor; ancak tecrübelerime dayanarak söyleyebilirim ki, boşanmada diğer eş kadar, çocukların, ailelerin, çalışma ortamındaki insanların, arkadaşların da büyük rolü var.

6284 sayılı Şiddet Kanunu çıkarılmadan önce, kanunun son derece eksik-hatalı olduğunu, amacını gerçekleştiremeyeceğini ve şiddeti önlemenin kanunla mümkün olmayacağını yazmıştım. Zaman maalesef bizi haklı çıkardı. Umarım bu yeni düzenlemede haksız çıkarım. Av.Yasin GİRGİN