- İştirak nafakası nedir?
İştirak nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 327/1.maddesinde; Çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli giderlerin anne ve baba tarafından karşılanacağı hükmünde bahsedilen ödemeye verilen isimdir. İştirak nafakası boşanmanın çocuklarla ilgili sonuçlarından biridir. Nafaka, bir kimsenin bakmakla yükümlü olduğu kimseler lehine mahkeme tarafından bağlanan parasal aylığa verilen addır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre koşulları oluştuğunda çocuklara tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası bağlanabilmektedir. Eşler, aile birliğinin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler. Yine eşler, birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar.
Bu minvalde, ana ve baba, çouklarının bakımı, gözetimi, korunmaları ve eğitilmeleri ile yükümlüdürler. Boşanma davası sonucunda çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi ödevi velayet hakkı kendisine bırakılmış olan ana ya da babaya verilmiş olur. Kanunun 182. maddesine göre velayet kendisine bırakılmayan diğer taraf bu bakım ve yetiştirme görevinin gerektirdiği giderlere mali gücü doğrultusunda katılmakla yükümlüdür. Bu katılma borcu gereğince mahkemenin velayet kendisine bırakılmamış taraf aleyhine takdir ettiği ödeme borcuna iştirak nafakası adı verilir.
Türk Medeni Kanunu’nun 328/1.maddesi hükmü gereğince de; ana ve babanın bakım borcu, çocuğun ergin olmasına kadar devam eder. Küçüğe fiilen bakan ana veya baba, Türk Medeni Kanunu’nun 329/1 maddesine göre, diğerine karşı çocuk adına nafaka davası açabilir.
- İştirak Nafakası Miktarı Nasıl Belirlenir?
Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ile ana ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. İştirak nafakası kapsamına çocuğun, yiyecek giderleri, giyecek giderleri, barınma giderleri, sağlık giderleri, dinlenme giderleri, eğitim-öğretim giderleri, harçlık giderleri, ulaşım giderleri girmektedir.
Nafaka miktarının belirlenmesinde, Türk Medeni Kanunu’nun 330/1 maddesine göre çocuğun gelirleri de gözönünde bulundurulur.
- İştirak Nafakası Miktarının Değiştirilmesi ve Kaldırılması Nasıl Olur?
Durumun değişmesi halinde hakim, Türk Medeni Kanunu’nun 331. maddesine göre, nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır.
- İştirak Nafakası Hangi Oranda Artırılır?
Yargıtayın yerleşik uygulamasına göre takdir edilen nafaka miktarının gelecek yıllarda artırılması konusunda artış oranı olarak ÜFE oranı benimsenmektedir. Hakim tarafların talepleriyle bağlı olup, talepten fazlasına veya başka bir şeye hükmedemez (HMK md. 26). Eğer dava dilekçesinde TÜFE ya da TÜFE/ÜFE ortalaması üzerinden artış talep edilmişse hakim bu taleple bağlı olacaktır. (2. Hukuk Dairesi 2022/5817 E. , 2022/8065 K.)
İstinaf dilekçesine ÜFE oranında artışa hükmedilmesi konu edilmemişse bu durumda Yargıtay bu yönde bir temyiz incelemesi yapmaz. (2. Hukuk Dairesi 2022/4305 E. , 2022/5817 K.)
- Çocuğa Bakılmadığında Nafaka İstenebilir mi?
Kural olarak; iştirak nafakası velayetin eylemli olarak kullanılmasına bağlı bir alacak olup, velayet hakkını eylemli olarak kullanmayan ana veya baba diğerinden çocuk için iştirak nafakası isteyemez. (3. Hukuk Dairesi 2017/12613 E. , 2017/12925 K.)
Şu yazılarıma da gözatmanızı tavsiye ederim:
