Kıdem Tazminatı Hakkında Merak Edilenler
2013 Mart ayı verilerine göre Türkiye genelinde yaklaşık 24 milyon 974 bin çalışan bulunuyor. Tahminen 9 milyonu aşkın kayıtdışı çalışan da hesap edildiğinde neredeyse ülkenin yarısını doğrudan ilgilendiren kıdem tazminatı hakkında sizlerden gelen soruları ele aldık bu hafta.
SORU : Yasin bey, işyerim ile karşılıklı anlaşarak ayrılmaya karar verdik. İşyerinin muhasebecisi, kıdem tazminatımı hesaplarken sadece maaş üzerinden hesaplama yaptı, bu doğru mu? Ahmet H.
CEVAP : Ahmet Bey, kıdem tazminatı işçinin işe başladığı tarihten itibaren her tam yıl için 30 günlük giydirilmiş (brüt) ücreti tutarında verilir. Giydirilmiş ücret, aylık brüt maaşa ikramiye, prim, yol, yemek, yakacak yardımı vb. gibi maddi olanakların ilave edilerek bulunur.
Ancak brüt ücrete yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, hafta tatil ücreti, bayram harçlığı, hastalık yardımı, genel tatil ücreti, doğum yardımı, ölüm yardımı, izin harçlığı, jestiyon ödemeleri, teşvik ikramiyesi ve primleri, jübile ikramiyesi, seyahat primleri, devamlılık göstermeyen primler, fazla çalışma ücreti, iş arama yardımı, harcırah, bir defalık verilen ikramiyeler ve iş elbisesi ve koruyucu malzeme bedelleri dahil edilmez.
SORU: Kıdem tazminatından hangi kesintiler yapılabilir? Murat C.
CEVAP: Murat Bey, kıdem tazminatınız ödenirken sadece damga vergisi kesilir, başka kesinti yapılmaz.
SORU : Bundan 5-6 yıl önce bir işyerinden kıdem tazminatımı almadan ayrılmıştım. Şimdi ihtiyacım var, almak istiyorum. Alma hakkım var mı yoksa zamanaşımına mı uğradı? Hasan Ş.
CEVAP : Kıdem tazminatı alacaklarında zamanaşımı 5 değil 10 yıldır, alacağınızı talep edebilirsiniz.
SORU : Eşim, trafik kazasında rahmetli oldu. 15 yıllık çalışması vardı, kıdem tazminatını alabilir miyiz? Zeliha K.
CEVAP : Ölüm halinde kıdem tazminatı hakkı kaybolmaz, mirasçıları bu alacağı isteyebilirler.
SORU : Yaklaşık 15 ay önce evlendim, eşim çalışmamı istemiyor, kıdem tazminatımı alabilir miyim? Serap H.
CEVAP : Evlilik nedeniyle işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alabilirsiniz. Ancak siz bu nedenle işten ayrılırsanız kıdem tazminatı alamazsınız, çünkü evlilikten itibaren 1 yıl içinde ayrılmanız gerekiyordu.
SORU : Ev almak istiyorum, kıdem tazminatı parama ihtiyacımız var. Toplu ödeme için işten ayrılsam alabilir miyim, hakkımı kayıp mı ederim? Hakkı K.
CEVAP : Toplu ödeme için işten ayrılırsanız kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.
SORU : Çalıştığım işyeri başka birine devrolacak. Yeni işvereni tanıyorum, onlarla çalışmak istemiyorum. İşten ayrılırsam kıdem tazminatı hakkımı kaybeder miyim? İhsan K.
CEVAP : İşyerinin devri halinde, sadece bu nedenle iş akdinizi fesheder ve istifa ederseniz kıdem tazminatı hakkınızı da kaybedersiniz.
SORU : 6 yıldır bir ailenin yanında ev işlerine yardımcı oluyorum. Kıdem tazminatı hakkım var mı, ne zaman alabilirim? Necla S.
CEVAP : Maalesef ev işlerinde çalışanlar iş kanunu kapsamına girmemektedir, bu nedenle kıdem tazminatı hakkınız bulunmamaktadır.
* Hürriyet Ankara 25.7.2013 tarihli yazımdan
