- Mahkemeler tedbir nafakasını neye göre belirler?
Tedbir nafakası, mahkemece, boşanma veya ayrılık kararı kesinleşinceye kadar ödenmesine hükmedilen nafakadır. Mahkemeler dava süresince düzenli ve yeterli geliri olmayan eşlerin ve yetişkin olmayan çocukların iaşesi, bakımı ve eğitimi için maddi tedbirleri almak zorundadır. Mahkeme, çocuk için tedbir nafakası miktarını belirlerken çocuğun ihtiyaçları, anne ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri ile çocuğun gelirlerini göz önünde bulundurmalıdır. Eş için verilen tedbir nafakası miktarının tayini için ise tarafların sosyal ekonomik durumları, malvarlığı değerleri araştırılmalıdır.
Uygulamada tarafların ekonomik durumuna ilişkin araştırmalar ilgili kolluk kuvvetlerinin görevlendirilmesi ile yapılmaktadır. Görevlendirilen kolluk kuvveti tarafların ekonomik durumu hakkında detaylı bir araştırma yaparak; gelirlerini, bakmakla yükümlü oldukları kimselerin olup olmadığını, var ise ödedikleri kira bedellerini Mahkemeye bildirir. Mahkemede yapılan bu araştırmalar çerçevesinde gerekli görür ise nafaka miktarını tayin eder.
Hükmedilecek nafakanın tarafların sosyal ve ekonomik şartlarına uygun olmamalı, nafaka isteyen üzerinde zenginlik kaynağı oluşturmamalıdır.
- Talep etmesem de tedbir nafakasına hükmedilir mi?
Kanun maddesinde hâkimin gerekli önlemleri kendiliğinden alacağı belirtilmiş olduğundan dava açarken talep edilmemiş olsa dahi Mahkemece tedbir nafakasına hükmedilebilir. Ayrıca nafaka şahsa bağlı bir haktır. Önceden vazgeçilmesi yani feragat edilmesi kesin hüküm oluşturmaz, sonradan ayrı bir dava ile yeniden istenebilir.
- Çocuğumun kendisine ait malları var yine de ona nafaka ödemek zorunda mıyım?
Kanun gereği, çocuğun gelirinin bulunması nafaka miktarının tayininde önemlidir. Çocuğun malvarlığının olması anne-babasını nafaka borcundan kurtarmaz. Sadece miktarı üzerinde etkisi olabilir. Bu durumda da asıl değerlendirilmesi gereken küçüğün ihtiyaçlarıdır.
- Nafaka tayin edildi ne zaman ödemeye başlayacağım?
Nafaka her ay peşin olarak ödenir. Bu sebeple nafakanın takdir edilmesi ile birlikte borç muaccel hale gelecektir. Uygulamada genellikle ekonomik sosyal durum araştırması sonrası nafakaya hükmedilir. Uygulamada mahkemelerin, tayin ettikleri nafakaların davanın açıldığı tarihten itibaren hesaplanarak nafaka alacaklısına verilmesine karar verdiği görülmektedir.
- Çalışmıyorum yine de tedbir nafakası ödemek zorunda mıyım?
Müşterek çocuk için hükmedilen nafakalar bakımından tarafların giderlere dava süresince de iştirak etmesi gerekir. Bu sebeple kişinin işsiz olması tedbir nafakasına hükmedilmesine engel değildir. İşsizlik maaşı alınması hali de nafaka ödenmesine engel olmayacaktır. Ancak hiçbir malvarlığı ve geliri olmamasına rağmen çalışamayacak derece hasta veya engelli olan, askerlik yapan kişiler bakımından nafakaya hükmedilmemesi gerekir.
- Boşanma davası açmadan da nafaka alabilir miyim?
Boşanma davası açmadan da nafaka talep etmek mümkündür. Bu durum genellikle taraflardan birisinin evlilik birliğinden kaynaklanan ekonomik sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda gerçekleşir. Boşanma davası açılmadan önce talep edilecek olan bu nafaka, eş ve reşit olmayan çocuklar yararına hükmedilecek tedbir nafakasıdır. Bu nafakaya hükmedilmesi için bağımsız bir dava olarak açılması gerekir. Başvurma harcı dışında, yıllık nafaka bedeli (talebi) üzerinde nisbi harç alınır.
Görevli Mahkeme, Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemesinin olmadığı yargı çevrelerinde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Bu davalarda yetkili mahkeme davalının ikametgâhı mahkemeleri yetkilidir.
Boşanma davası açılmadan açılacak tedbir nafakasına hükmedilmesi için karşı tarafın sorumluluklarının yerine getirmediği veya davacı bakımından haklı sebeplerin bulunduğunun ispat edilmesi gerekir. Hükmedilecek olan nafakanın başlangıç tarihi, dava tarihidir. Hükmedilen nafakaya ilişkin şartların veya ölüm ile sona erer. Mirasçılara geçmez. Çocuklar için verilen tedbir nafakası reşit olana kadar geçerlidir. Tedbir nafakasında faize hükmedilemez. Nafaka Türk Parası üzerinden hükmedilmelidir. Talep yabancı para dahi olsa hüküm TL üzerinden ve o günkü kur üzerinden hükmedilmelidir. Taraflar anlaşarak nafakanın yabancı para üzerinden hükmedilmesini de isteyebilirler.
