Velayet Davası

Velayet davasında mali durumun önemi

Velayet davası karar verme aşamasında ebeveynler her açıdan incelenir ve çocuğun iyiliği için her yönü ile gözetilmesi zorunludur. Yaş küçüklüğü çocuğun ananın yanında kalması için başlı başına bir sebep değil ama, makul gerekçe olabilir.

Örnek bir dosyada Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, annenin mali durumu hiçte iyi olmayan anne ve babasının yanına gitmiş olması ve müşterek çocuğu da yanına almasının doğru olmadığını belirterek, velayeti anneye verilen çocuk bilinç çağına (8 yaş) girmek üzere olduğuna dikkat çekilmiş ve  annesinin sıkıntılı çevresinden alınarak, ablası ile birlikte, anneye göre babanın oldukça geniş olan mali olanaklarından yararlanmasını temin için velayetinin babaya verilmesi gerekli olduğuna karar verilmiştir. (1)

Anne yanında kalması çocuğun bedeni ve aklaki gelişimine engel olacaksa velayet babaya bırakılmalıdır

Örnek bir dosyada, çocuğun anne yanında kalmasının bedeni ve ahlaki gelişmelerine engel olacağı yolunda ciddi ve inandırıcı deliller bulunması ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlığı da ispat edilmesi halinde ana bakım ve şefkatine muhtaç olduğu gözönünde bulundurularak çocuğa bakacak durumda olan babaya velayet hakkının verilmesinin uygun olacağı kabul edilmiştir. (2)

Velayeti Üstlenen Anne-Babanın Yeniden Evlenmesinin Velayete Etkisi

Velayeti üstlenen anne veya babanın tekrar evlenmiş olması; tek başına velayetin değiştirilmesi için yeterli değildir. Ancak TMK. md. 349’a göre menfaati (üstün yararı) gerektirdiği takdirde, velayet değiştirilebilir.

“Türk Medeni Kanunu madde 349: Velayete sahip ana veya babanın yeniden evlenmesi, velayetin kaldırılmasını gerektirmez. Ancak, çocuğun menfaati gerektirdiğinde velayet sahibi değiştirilebileceği gibi, durum ve koşullara göre velayet kaldırılarak çocuğa vasi de atanabilir.

Bu hükme göre, velayet kendisine bırakılan anne ya da babanın velayet görevini kötüye kullandığına veya ihmal ettiğine ilişkin bir delil elde edilmiş olursa, velayetin değiştirilmesinin çocuğun menfaatine olacağına ilişkin bir delil mevcut olursa bu durumda velayetin değiştirilmesine karar verilmelidir.(3)

1 Yaşını Bitirmemiş Çocuğun Velayeti Anneye Bırakılmalıdır

Velayetin düzenlenmesinde çocuğun yararı esas alınır. Örnek bir dosyada, henüz bir yaşını bitirmemiş, ana bakım ve şefkatine muhtaç çocuğun velayetinin anne yerine babaya verilmesi hatalı bulunmuş ve ilk derece mahkemesinin kararı bozulmuştur. (4)

Annenin Yeniden Evlenmesi ve Yurtdışına Gitmek İstemesinin Velayete Etkisi

Annenin evlenmesi ve yurt dışına gitmek istemesi tek başına velayetin değiştirilmesi nedeni olamaz. Ancak annenin velayet hakkının değiştirilmesini gerektiren bir eylemi ve çocuğun zararına hareketi de kanıtlanabilirse bu durumda velayetin değiştirilmesine karar verilmelidir. (5)

Çocuğun Yaşının Velayete Etkisi

İdrak çağındaki çocuğun velayetine karar verilirken kendisinin fikri de alınmalıdır. Bu nedenle ortak çocukların bizzat ya da istinabe yoluyla eğitim, kültür, yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istediği konusunda bilgilendirilerek, velayet hakkındaki tercihinin hakim tarafından kendisinden sorulması ve psikolog, pedagog, sosyal çalışmacı niteliğindeki uzman veya uzmanlardan (4787 sayılı Kanun m.5) ortak çocukların anne ve baba yanındaki barınma ve yaşama koşullarını da değerlendirir içerikte sosyal inceleme raporu alınarak, tüm deliller birlikte değerlendirilip, ebeveynlerinden hangisi yanında kalmasının çocukların menfaatine olacağı tespit edilip, sonucuna göre karar verilmesi gerekir. (6)


(1) YARGITAY HUKUK GENEL KURULU Esas Numarası: 1978/2-179 Karar Numarası: 1978/677 Karar Tarihi: 16.06.1978

(2) YARGITAY HUKUK GENEL KURULU Esas Numarası: 1989/2-649 Karar Numarası: 1990/31 Karar Tarihi: 31.01.1990

(3) YARGITAY 2.HUKUK DAİRESİ Esas Numarası: 2013/4764 Karar Numarası: 2013/25031 Karar Tarihi: 04.11.2013

(4) YARGITAY HUKUK GENEL KURULU Esas Numarası: 2001/2-308 Karar Numarası: 2001/331 Karar Tarihi: 04.04.2001

(5) YARGITAY HUKUK GENEL KURULU Esas Numarası: 1996/2-183 Karar Numarası: 1996/334 Karar Tarihi: 15.05.1996

(6) YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ Esas Numarası: 2018/7239 Karar Numarası: 2019/3464 Karar Tarihi: 26.03.2019

0 533 483 9313