Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Boşanma Davasının Açılacağı Yer Mahkemesi

Boşanma davasının yer yönünden hangi mahkemede açılacağı medeni usûl hukukumuzda “yetkili mahkeme” olarak ifade edilir. Örnek olarak, karı koca öğretmen olarak çalışıyor. Kadın, evlenmeden önce Bursa’da ikamet ediyor. Koca ise Ankara’da yaşıyor. Evlendikten sonra Erzurumya tayinleri çıkıyor. Burada iki yıl çalıştıktan sonra, kadının tayini Antalya’ya çıkıyor. Kadın çalışmaya başladıktan bir hafta sonra, kocasına boşanma davası açmak istiyor. Bu takdirde, kadın ikametgahı olan Bursa’da mı, son iki yıldır eşiyle oturduğu Ağrı’da mı, yeni tayin olduğu ve en az üç yıl kalacağı Antalya’da mı, yoksa davalı kocasının ikametgahının bulunduğu Ankara’da mı dava açmalıdır?

Medeni Kanunumuza göre boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.Yeni Medeni Kanun, kadın-erkek eşitliğine yer vererek kocanın yerleşim yerinin aynı zamanda karının yerleşim yeri olmaktan çıkarmıştır. Bu nedenle yetkili mahkeme maddede “eşlerden birinin yerleşim yeri” olarak ifade edilmiştir.

Milletlerarası  Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 41.maddesine göre, Türk Vatandaşlarının kişi hallerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması halinde ilgilinin sakin olduğu yer; Türkiye’de sakin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir Mahkemeleri’nden birinde görülür.

Yabancı uyruklu karı koca da Türk Mahkemeleri’nde boşanma davası açabilirler. Bu takdirde tarafların müşterek hukukları uygulanır.Yabancı unsurlu davalarda, yargılamaya ilişkin sorunlar Hâkimin Kanun’una tabidir. ( Lex Forni ). Bu kural devletin yargı organları yolu ile ülkesi üzerindeki hakimiyetini gösterir. Mahkemelerin yargılamayı kendi kurallarına göre yapması işin tabii sonucudur.

Yetki, kamu düzenine ilişkin bir kural olmadığından ilk itiraz yoluyla yetkisizlik ileri sürülmedikçe mahkeme kendiliğinden yetkisizlik kararı veremez. Yetkisizlik kararının taraflara tebliğ edilmesi gerekir.

Davanın o yerdeki hangi mahkemede açılacağı ise “görevli mahkeme” kavramıyla tarif edilir. Boşanma davalarında Aile Mahkemeleri, Aile Mahkemeleri’nin kurulmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir.

Yorum bırakın