BOŞANMA SEBEPLERİ ve TÜRK HUKUKU’NDA YERİ
Boşanma sebepleri 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. Boşanma sebepleri, kanuna göre iki şekilde incelenebilir. Buna göre boşanma sebepleri konularına göre özel boşanma sebepleri ve etkilerine göre mutlak boşanma sebepleri ve nisbî boşanma sebepleri olarak ayrımlanmaktadır.
Boşanma sebepleri, her ülkenin kültürüne göre değişiklikler göstermektedir, evrensel geçerliliği olan ilkeler değildir. Farklı kültürlerin farklı boşanma sebepleri bulunmaktadır. Bununla birlikte zina (eşin diğerine sadakatsizliği) ve hayata kast, boşanma sebepleri arasında evrensel niteliğe sahiptir.
Eşler arasında gerçekleşen bazı olaylar, sadece o olgunun kanıtlanması ile boşanma kararı verilmesi için yeterli sayılmakta, bazı olgular ise kanıtlanmasına karşın boşanma kararı verilmesine yeterli olmamaktadır.
Özel boşanma sebepleri, 4721 sayılı Medeni Kanun’da beş maddede düzenlenmiştir. Bunlar:
– Zina nedeniyle boşanma davası
– Hayata kast nedeniyle boşanma davası
– Pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma davası
– Suç işleme nedeniyle boşanma davası
– Haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası
– Terk nedeniyle boşanma davası
– Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davasıdır.
Türk Medeni Kanunu’nun alındığı kaynak İsviçre Medeni Kanunu’nda özel boşanma sebepleri kanundan çıkarılmıştır. Bu İsviçre Medeni Kanunu’na göre sadece anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davası söz konusu olmaktadır.
Genel boşanma sebepleri ise, yukarıda sayılan özel boşanma sebeplerine girmeyen olguların hakim tarafından incelenerek boşanma kararı verebilmesine olanak tanıyan olgulardır. Genel boşanma sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinde düzenlenen :
– Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davası
– Anlaşmalı boşanma nedeniyle boşanma davası ve
– Fiili ayrılık nedeniyle boşanma davasıdır.
Yukarıda belirttiğimiz boşanma sebeplerinden zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, terk, anlaşmalı boşanma, fiili ayrılık nedeniyle boşanma etkileri yönünden mutlak boşanma sebepleri olarak gösterilmekteyken; suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, akıl hastalığı ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması ise nisbi boşanma sebepleri olarak bölümlenmektedir.
