CEZA MUHAKEMESİNDE OLAĞANÜSTÜ İTİRAZ

CEZA MUHAKEMESİNDE OLAĞANÜSTÜ İTİRAZ

bosanmada-dogru-yanlis

Hukuka aykırı olduğu iddiasıyla, kural olarak, Yargıtay Ceza Daireleri’nden birinin kararının Ceza Genel Kurulu’nda incelenmesi için, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından, ilamın kendisine verilmesinden itibaren 30 gün içinde Ceza Genel Kurulu’na yapılan başvuruya olağanüstü itiraz (davası); bu başvuru üzerine CGK’nda yapılan muhakemeye olağanüstü itiraz muhakemesi denmektedir (CMK m. 308).

Tanımdan da anlaşılabileceği gibi, olağanüstü itiraz davası yalnızca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından açılabilmektedir. Bu nedenle bu yol olağan bir kanun yolu değildir. Kesin hüküm otoritesini zedelemekle birlikte, olağan denetim muhakemesi yollarının sağlıklı işlemediği ülkemizde olağanüstü itiraz bir gereksinim olarak ortaya çıkmaktadır.

Savcı bu davayı açarken, Ceza Dairesi’nin kararında hukuka aykırılık yapılmış olduğu sebebine dayanacaktır. CMK m. 308’deki ‘’hukuka aykırılık’’ temyizde olduğu gibi bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması olarak anlaşılmalıdır (CMK m. 288).

Yargıtay C. Başsavcısı, bu yetkisini re’sen veya istem üzerine kullanabilir. Bu istemin kimler tarafından yapılabileceği açıkça belirtilmiş olmamakla birlikte, genel olarak denetim muhakemesine başvurma yetkisine sahip olanların (CMK m. 260 vd.) Yargıtay C. Başsavcısını harekete geçirebilecekleri düşüncesindeyiz. Yargıtay C. Başsavcısı bu itiraz, Yargıtay CGK’nca karar verilinceye kadar her zaman geri alabilir.

Yargıtay C. Başsavcısı, bu yetkisini yalnızca Ceza Dairesi tarafından verilen kararlara karşı kullanabileceği gibi, Yargıtay incelemesinden geçmeksizin kesinleşen kararlara karşı itiraz yetkisi bulunmadığı gibi, BAM tarafından istinaf başvurusu üzerine verilen kararlara karşı da itiraz yoluna gidemez.

  • CMK m. 308’de Ceza Dairesi kararının bozma veya onama olması bakımından bir ayırıma gidilmiş değildir. Olağanüstü itiraz yoluna başvurulması, verilen kararın infazına engel değildir.
  • CMK, Yargıtay C. Başsavcısı’nın olağanüstü itiraz yetkisini kullanması bakımından, Ceza Dairesi kararının sanığın lehine veya aleyhine olması arasında bir ayırıma gitmemiştir.CMK m. 308 olağanüstü itiraz davasının açılmasını süreye bağlı tutmuştur. Bu süre ilamın (Ceza Dairesi’nin kararının) Yargıtay C. Başsavcılığı’na verilmesinden itibaren 30 gündür. Buna karşılık Yargıtay C. Başsavcısı olağanüstü itiraz yoluna sanık lehine gitmiş ise süre aranmaz.
  • Yargıtay C. Başsavcısı itirazında, itiraz nedenlerini göstermek zorunda olduğu gibi, CGK da incelemesini yalnızca bu nedenlerle sınırlı olarak yapabilir.
  • Olağanüstü itiraz muhakemesinde Ceza Dairesi’nin kararı Ceza Genel Kurulu tarafından yargılanmakta (CMK m. 308) ve inceleme dosya üzerinden yapılmaktadır. Gerçekten, karar düzeltmede yargılamayı yapan makam kararı veren makam iken, olağanüstü itirazda yargılama, kararı verenden başka bir yargılama makamı (CGK) tarafından yapılmaktadır (CMK m. 308). Bununla birlikte Yargıtay C. Başsavcılığı’nın itirazı üzerine dosya, doğrudan Ceza Genel Kurulu’na değil, kararına itiraz edilen daireye gönderilir. Daire, mümkün olan en kısa sürede itirazı inceler ve yerinde görürse kararını düzeltir, görmezse Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na gönderir.

            Ceza Genel Kurulu, Başsavcı’nın iddiasını haklı bulmazsa, olağanüstü itiraz davasını esastan reddeder; haklı bulursa, duruma göre, iyileştirme veya bozma kararı verir. Genel Kurul’un kararına direnmek mümkün olmadığından (CMK m. 307/3), esas mahkemesi bozma kararına uymak mecburiyetindedir. Ceza Genel Kurulu’nun, zamanaşımı gibi bir düşme nedeninin ortaya çıkması durumunda düşme kararı da verebileceği açıktır.