İngiltere’de Boşanma Davası Nasıl Açılır?

İngiltere’de Boşanma Davası Nasıl Açılır?

İngiltere ile Türkiye, boşanma konusunda bazı farklılıklar dışında genel olarak benzer yapıdaki boşanma kanunlarına sahiptir. İngiltere’de boşanma davası açmak isteyen Türk Vatandaşları için bu yazıyı hazırladım. Londrada Türk Avukat

İngiltere’de Boşanma Davası Açabilmenin Ön Şartları

İngiltere’de boşanma davası açabilmek için:

  • evliliğin en az 1 yılı doldurmuş olması,
  • birlikte yaşamın kalıcı olarak sona ermiş olması,
  • evliliğinizin yasal olarak İngiltere’de kayıtlı olması
  • sizin ya da eşinizin kalıcı ikametgahının İngiltere’de olması gerekir.

İngiltere’de, Türkiye’dekinin aksine, aynı cinsiyetten iki insan evlenebilmektedir. Same-sex marriage İngiltere için geçerlidir, bugün itibariyle Türkiye’de aynı cinsiyetten iki kişinin evlenmesi mümkün değildir.

İngiltere’de evlilik ile birlikte hemcins birliktelik (civil partnership) adı verilen bir medeni durum da söz konusudur. Aynı cins evli olmak isteyen kişiler civil partnership düzenlemeleriyle korunmaktadır.

Türkiye’dekine benzer şekilde, boşanmayı istemeyen taraf ayrılık da talep edebilir. (legal seperation) Bu şekilde eşler, boşanma kararı olmaksızın ayrı yaşayabilirler.

Evliliğin iptali de (annul the marriage) İngiliz Hukuku’nda mümkündür. Evliliğin bir yıllık süreyi doldurmadığı durumlarda ayrılık ya da iptal davası açılabilir.

İskoçya (Scotland) ve Kuzey İrlanda’da (Northern Ireland) boşanma kanunları İngiltere’den farklıdır.

İngiltere’de Boşanma Davası Açabilme Nedenleri

Türkiye’de olduğu gibi İngiltere’de de açılan davada boşanmaya karar verilebilmesi için, davacının evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ve kurtarılamaz olduğunu ispat etmesi beklenmektedir. Boşanmayı isteyen taraf, aşağıdaki 5 nedenden birini ya da daha fazlasını öne sürmelidir:

Zina (Adultery)

Türkiye’de olduğu gibi İngiltere’de de zina, en temel boşanma sebebi olarak sayılmaktadır. Zina, Türkiye’de olduğu gibi, eşin karşı cinsiyetten biriyle cinsel birliktelik yaşaması halidir. Zinadan sonra eşlerin birlikte yaşamaya devam etmeleri (affetme) ya da zinanın öğrenilmesinin üzerinden 6 aydan fazla bir süre geçmesi halinde zina nedenine dayalı boşanma davası açılamamaktadır.

Çekilmez Davranışlar ( Unreasonable Behavior)

Eşe karşı fiziksel şiddet(physical violence), sözlü taciz (verbal abusue), hakaret (insults) , tehdit (threats); alkol bağımlılığı(drunkenness), uyuşturucu kullanmak (drug-taking) ; evin giderlerine gereken katkıyı yapmamak (refusing to pay towards shared living expenses) çekilmez davranış olarak kabul edilmektedir.

Bu nedenlere dayalı olarak boşanma davası açılabilir.

Ayrı Yaşama Nedeniyle Boşanma Davası (Desertion) 

Boşanma davası açmadan önce eşin 2 yıldan daha fazladır eşini terk etmiş olması halinde boşanma davası açılabilir. Bu iki yıllık süre içinde 6 aya kadar birlikte yaşama söz konusu ise yine terke dayalı boşanma davası açılabilir.

2 yıllık terk nedeniyle boşanma davasının açılabilmesi için her iki eşin de boşanmayı istemesi gerekir. Eşler boşanmayı kabul ettiklerini yazılı olarak mahkemeye tasdik etmelidirler.

Birlikte yaşama içinde ayrı uyuyoruz, ayrı yemek yiyoruz şeklinde bir savunma yapılmaz; eşlerin 2 yıllık süreyi çift olarak ayrı yerlerde yaşamaları gerekir.

Eğer diğer eş, boşanmayı kabul etmiyorsa, bu durumda ayrı yaşama süresinin 5 yıldan fazla olması gerekir. Yani her iki taraf da boşanmayı istiyorsa 2 yıldan fazladır ayrı yaşama yeterli iken, sadece bir tarafın boşanmayı istemesi diğer tarafın boşanmayı istememesi halinde 5 yıldan fazladır ayrı yaşıyor olmak gerekir.

*Ayrı yaşama nedeniyle açılacak boşanma davası, 2022 Nisan ayında yapılacak değişiklikle kaldırılacaktır*

Boşanma Başvurusu Nasıl Yapılır?

  • Eşinizin ve sizin tam ad-soyad ile adresleriniz
  • Evlilik cüzdanınızın aslı ya da onaylı bir nüshası (eğer İngilizce değilse onaylı bir tercümesi)
  • Evlilikten sonra adınızı- soyadınızı değiştirdiyseniz değiştirdiğinize dair evraklar. İngiltere’de isim-soyad deed poll adı verilen hukuki bir başvuru ile değiştirilebilmektedir.

Eşinizin güncel ikametgah adresini tespit etmeniz gerekmektedir. Mahkeme bu güncel adrese boşanma başvurusunu (divorce petition) gönderecektir.

İngiltere’de boşanma başvurusu posta yoluyla ya da online olarak da yapılabilmektedir.

Zina nedenine dayalı boşanma davası açıldığında, eşin zina yaptığı kişinin gösterilmesi halinde, o kişiye de başvurunun kopyası gönderilmektedir.

İngiltere’de Boşanma Dava Masrafları

Avukatlık ücretinin  dışında mahkeme masrafları 593 Pound‘dur. Başvuru yapıldıktan sonra masrafların iadesi yoktur. Mahkeme masrafları kredi kartıyla ya da (HM Courts and Tribunals Service namına yazılacak) çekle de ödenebilmektedir.

Başvuru Yapıldıktan Sonraki Süreç Nasıl İşler?

Boşanma başvurusu yapıldıktan sonra, mahkeme kalemi tarafından başvuru incelenir. Eğer eksiklik yoksa, başvuru doğru yapılmışsa davacıya başvurusunun kabul edildiğine dair bir yazı ile dava dosya numarası gönderilir.

Bu yazının gönderilmesi 10 gün ile 1 ay arasında değişebilir.

Mahkeme, aynı süre içinde karşı tarafa da bir yazı göndererek boşanma davasının açıldığını bildirir. Yukarıda belirttiğim üzere, eğer dava zina nedeniyle açılmışsa, eşin zina yaptığı iddia edilen üçüncü kişiye de bildirim yapılarak cevap vermesi istenir.

Boşanma başvurusunun karşı tarafa tebliği üzerine;

  • karşı taraf boşanmayı kabul edebilir,
  • boşanmayı önlemeye çalışarak savunma yapabilir,
  • eğer talep edilmişse, masraflara itiraz edebilir.

Karşı tarafın da boşanmayı kabul etmesi üzerine mahkeme tarafından decree nisi adı verilen bir evrak düzenlenir. Decree nisi, mahkemenin tarafların boşanmaması için bir sebep görmediği anlamına gelen geçici bir mahkeme kararıdır.

Karşı tarafın boşanmayı kabul etmemesi üzerine, boşanma davası açan taraf yine decree nisi talep edebilir, ancak bu durumda duruşma açılır ve mahkeme, decree nisi verip vermemeye bu duruşmada karar verir. Karşı taraf, başvuru formunu 8 gün içinde cevaplamalı ve eğer boşanmayı kabul etmiyorsa 28 gün içinde de buna ilişkin cevaplarını sunmalıdır. Karşı tarafın cevap vermemesi halinde decree nisi talep edilebilir. Karşı tarafın cevap vermesi halinde duruşma yapılarak boşanma davası görüşülür.

Decree nisi alabilmek için mahkemede, boşanma sebebinizin doğru olduğunu beyan ettiğiniz bir form doldurmanız gerekir. Yukarıda belirttiğim üzere, zina, çekilmez davranış, ayrı yaşama nedenleriyle boşanma davası açılabilir.

Mahkemenin decree nisi talebini kabulü halinde, mahkeme taraflara geçici boşanma kararını (decree nisi) kararını ne zaman alabileceklerine dair bir yazı yollar.

Decree nisi alan taraf halen evli sayılır. Bu kararı aldıktan sonra kesin karar (decree absolute) için 43 gün (6 hafta ve 1 gün) beklenir. Bu süreden sonra kesin karar için başvuru yapılabilir. Decree nisi alındıktan decree absolute için 12 ay içinde başvuru yapılmazsa, gecikmenin nedenini mahkemeye açıklamanız gerekir.

Mahkemenin göndermiş olduğu yazıya boşanmaktan vazgeçtiğinize dair cevap verebilirsiniz. Bu durumda hakim, sizi mahkemeye çağırarak daha fazla bilgi isteyebilir. Mahkemeye çıkarken bir avukattan yardım alabilirsiniz.

Paraların ve Diğer Malvarlığının Paylaşılması

Boşanma halinde ya da hemcins birlikteliği sona erdirmeye karar verdiğinizde, eşlerin mali konularda bir anlaşmaya varması gerekir.

Eşler,

  • borçlar, ödemeler, çocuk masrafları ve yaşam giderleri,
  • gayrimenkuller,
  • birikimler,
  • yatırımlar

konusunda anlaşmaya varmalıdır. Bu konularda anlaşma yapılması halinde mahkemede duruşma yapılmasına gerek kalmayabilir.

Evli olmayanlar, hemcins birliktelikler farklı kurallara tabi olmakla birlikte çocuk nafakası konusunda anlaşma yapılması zorunludur.

Tarafların yaptıkları anlaşmanın bağlayıcı olması için mahkeme onayı gerekir. Boşanma kararı kesinleştikten ya da hemcins birlikteliği sona erdikten sonra parayı ve mülkü bölebilirsiniz. Mahkeme bu bölüşüm oranlarını değiştirebilir.

Para ve malvarlığının bölüşülmesini istiyorsanız, kesin boşanma kararından (decree absolute) önce bu konuda mahkemeye başvurmanız gerekmektedir.

Mahkeme, sürelerin dolduğunu ve boşanmanın reddi için başka bir sebep olmadığını tespit ettiğinde decree absolute kararı verir, bu karar eğer boşanma başvurusu online olarak yapılmışsa 24 saatte, eğer posta yoluyla yapılmışsa 10 gün içinde verilmektedir.

Eğer bir avukatınız varsa (solicitor) bu karar size değil ona tebliğ edilir; örneğini ondan edinebilirsiniz. Kesin boşanma kararının alınması ile evlilik sona erer, taraflar boşanmış olur ve isterlerse yeniden evlenebilirler.

Türkiye’dekine benzer şekilde İngiltere’de de mental olarak sağlıklı olmayan, akıl hastası eşe karşı boşanma davası açılabilir. Bu durumda akıl hastası (boşanmayı kabul edemeyecek) eşe litigation friend adı verilen hukuk yardımcısından yardım alması gerekir. Bu kişi bir aile üyesi olabileceği gibi yakın bir arkadaş ya da onu temsil edecek biri olabilir. Eğer bu eşin bir litigation friend’i yoksa, mahkemeden atama istenebilir. Mahkemenin kamu avukatı (the official solicitor) bir başkası yapmaz ise bu işi üstlenebilir.

İngiliz Hukuku’na Göre Boşanma Durumunda Mal Varlığı Nasıl Paylaşılır?

İngiltere’de boşanma durumunda her şey 50/50 mi bölüşülür? Bir ilişki sona erdiğinde ve boşanmak ileriye dönük olarak tek çözüm olarak önümüze geldiğinde, mali konularla ilgili olarak karar verme süreci ve buna bağlı olarak da endişeler başlar. Özellikle, işin içine ilgilenilmesi gereken çocuklar da dahil olmuşsa durum daha da endişe verici olabilir.

Boşanma durumunda yukarıda belirttiğim gibi “her şey 50/50 bölüşülür” şeklinde birçok miti siz de duymuş olabilirsiniz. Boşanma durumunda yapılacak anlaşmada elde edecekleriniz en önce elbetteki sizin şahsi durumunuza bağlıdır.

Normal olarak İngiliz Boşanma Hukuku’na göre, evlilik malları (matrimonial assets) boşanma anlaşmalarında en çok tartışılan konudur:

Evlilik malları, bir eşin evliliğin içinde sahip olduğu ve evlilik içinde kazancıyla edinmiş olduğu mal varlığına verilen isimdir. Genellikle en büyük iki evlilik malı aile konutu (family home) ve ücret ve sair gelirlerden oluşur. Diğer gayrimenkuller, bankadaki birikimler ve mevduat hesapları, araçlar, hisse senetleri ve yatırımlar, işletmeler bu evlilik malları içinde değerlendirilir.

Bir eşin evlilik öncesinde sahip olduğu mal varlığı ise aynen Türkiye’de olduğu gibi İngiliz Hukuku’na göre de evlilik malı sayılmamaktadır. (non-matrimonial assets) Evlilik öncesi mevcut mal varlığı kullanılarak alınmış mallar da evlilik malı olarak sayılmaz. Türk Hukuku’na göre de bu mallar kişisel mal olarak adlandırılmaktadır.

Kişisel mallar, boşanma anlaşmasının dışında tutulmaktadır. Yine para dışındaki taşınabilir mallar da (chattel) kişisel mallardır.

İngiliz Hukuku’na göre, mahkemeler yukarıda belirttiğim üzere, Türk Hukuku’ndakine benzer şekilde, evlilik içinde edinilen mal varlığını genel olarak 50/50 şeklinde böler. Ancak, bu bir kesinlik taşımamaktadır.

Matrimonial Causes Act 1973” ve “the Civil Partnership Act 2004” isimli, bu konuyu düzenleyen iki kanunda mal varlığının bölüşülmesi konusunda gözönüne alınması gereken bazı ilkeler belirlenmiştir.

Evliliğin süresi, tarafların yaşları, tarafların ileride edinebilecekleri kazançlar dikkate alınarak farklı bir oranda bölüşme gerçekleşebilir. Türk Hukuku’nun aksine İngiliz Hukuku’nda evliliğin zina nedeniyle sona ermesinin mal bölüşümünde etkisi yoktur. Mahkeme, sağlık harcamaları, çocuk bakımı ile diğer finansal yükümlülükleri gözönüne alarak bir bölüşüm yapmaktadır.

Örnek Mal Paylaşımı Vakaları:

  • Evlilik süresi 10 yıl; çocuk yok; zina nedeniyle boşanma; iki tarafın da gelirleri birbirine denk: Mahkeme mal varlığının 50/50 bölünmesine karar vermiştir.
  • Evlilik süresi 18 yıl; iki çocuk; kadın, çocuklara bakmak için işi bırakmış; ailenin geçimini erkek sağlamış; mahkeme aile konutunun çocukların bakımını sağlayan kadına verilmesine ve erkeğin hem kadın hem de çocukların nafakasını, belli bir süreyle ödemesine karar vermiştir.
  • Evlilik süresi 4 yıl; evlilik öncesi birlikte yaşama yok; çocuk yok; mahkeme iki tarafın da evlilik içinde edindiklerinin kendilerinde kalmasına karar vermiştir.
  • Evlilik süresi 12 yıl; çocuk yok; kadın, erkekten fazla kazanıyor, bu kazanç her yıl daha da artıyor; erkek evlilik mallarından daha yüksek oranda bir pay alıyor; kadın erkeğe nafaka ödemiyor.

 

 

 

3 thoughts on “İngiltere’de Boşanma Davası Nasıl Açılır?”

Yorum bırakın