Resmi Belgede Sahtecilik suçu ( Tck md 204)
Türk Ceza Kanununda 204. Maddede düzenlenen bu suç madde metninde 3 fıkra altında düzenlenmiştir, birinci fıkrada bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişinin 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağına yer verilmiştir.
İkinci fıkrada görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisinin durumu düzenlenmiş 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası öngörülerek suçun kamu görevlisi tarafından işlenmiş olması daha ağır yaptırıma bağlanmıştır ve bu durumda yargılamanın mercii ilk maddeden farklı olarak ağır ceza mahkemesi olarak belirlenmiştir.
Üçüncü fıkrada ise resmi belgenin kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde verilecek cezanın yarı oranında arttırılacağı hüküm altına alınarak yine suçun cezasının bir artırım hali daha madde metninde belirlenmiştir.
Uygulamada en çok karşılaşılan suçlardan olması bakımından madde metni ile ceza verilen “ resmi belge” nin ne olduğunun açıklanması gereği doğmaktadır, şöyle ki hiçbir hukuki önemi olmayan bir olayı ispat edebilen bir yazı hukuki anlamda “ delil” olamaz dolayısıyla “ belge” niteliğine de sahip olamaz. Bu nedenle belge niteliği taşımayan batıl olan şeylerle yapılan sahtecilik bu suçu oluşturmaz, öyle ki belge bazen içerik bakımından bazen şekil bakımından sakat olabilir, bu durum belgeyi kısmen veya tamamen geçersiz kılacağından o belge ile sahtecilik suçu da işlenemez, zira ceza kanunumuza göre kanunsuz suç ve ceza olmaz yani gerçek / geçerli bir belge yok ise anılan suç da oluşmayacaktır. Bu durumda bir belgeden söz edebilmek için belgenin ;
– Yazılı olması,
– Düzenleyicisinin bulunması,
– Yazının içeriğinin bulunması
– Hukuken hüküm ifade etmesi gerekmektedir, aksi taktirde bir belgeden bahsedilemez kanunun aradığı anlamda belge olmadığında da kanunda yazılan suçun oluşması söz konusu olmaz.
Belgede sahtecilik suçları ne şekilde işlenebilir ?
– Tamamen sahte bir belge düzenlenmesi sureti ile işlenebilir,
– Gerçek bir belgeyi değiştirmek, başkalaştırmak sureti ile işlenebilir,
– Gerçek bir belge düzenlenirken düzenleyene yalan beyanda bulunarak işlenebilir,
– Gerçek bir belgeyi kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak ya da bozmak sureti ile işlenebilir.
Belgede sahtecilik suçlarında suçun unsurları( olmazsa olmazları ) nelerdir ?
– Hukuken hüküm ifade eden bir belgenin olması gerekir, “belge” dilimizdeki eski “ evrak” kelimesi karşılığı olarak kullanılmakta olup yazılı kağıt anlamına gelmektedir.Bu nedenle yazılı kağıt niteliğinde olmayan şey ispat kuvveti ne olursa olsun belge niteliği taşımamaktadır. Kağıt üzerindeki yazının anlaşılabilir bir içeriğe sahip olması ve ayrıca bir irade beyanı taşıması gerekir. Yine bir belgeden söz edebilmek için kağıt üzerindeki yazının içeriğinin hukuki bir değer taşıması hukuki bir hüküm ifade etmesi hukuki bir sonuç doğurmaya elverişli olması gerekir.
Resmi Belgede Sahtecilik suçu ( Tck md 204)
Resmi Belgede Sahtecilik suçu ( Tck md 204)
“ Resmi belge” ise bir kamu görevlisi tarafından görevi gereği olarak düzenlenen yazıyı ifade etmektedir, düzenlenen belge ile kamu görevlisinin ifa ettiği görev arasında bir irtibatın bulunması gerekir.
– Belgedeki gerçeğin değiştirilmesi gerekir,belgedeki gerçek başkalarını yanıltacak şekilde değiştirilmiş olmalıdır.
– Belgenin son halinde iğfal kabiliyetinin olması gerekir, iğfal kabiliyeti “ aldatma yeteneği” anlamına gelmekte olup her somut olayında belgenin iğfal kabiliyetinin olup olmadığının mutlaka tespiti suçun oluşumu açısından son derece önemlidir, yargılama sırasında ana kural aldatma kabiliyetinin olup olmadığının tayininin hakime ait olmasıdır, bu nedenle belgenin aslı mutlaka getirtilmeli ve belgenin özellikleri duruşma tutanağına geçirilmelidir, ancak uygulamada çoğu kez hakimler adli tıptan rapor almayı tercih etmekte bu konuda kriminal laboratuarlardan rapor alınmaktadır. Adli tıptan gelen rapor hakimi tam olarak bağlamasa da önemli bir delildir.
Suç konusu belgenin şahsi bir belge olması aldatma kabiliyetini ortadan kaldırmaz, belgenin birden fazla kişiyi aldatma yeteneği varsa iğfal kabiliyetinin olduğundan bahsedilebilir. Objektif olarak aldatma kabiliyetine sahip bir belge örneğin bir nüfus cüzdanı kişinin çekmecesinde ele geçse ve kişi bunu kullanmamış dahi olsa bu durum yargılama konusu olduğunda iğfal kabiliyeti olduğu için suç gerçekleşecektir.
Sahtecilik konusu belge resmi bir kurumdan verilmiş bir belge ise şeklen kurumdan verilmiş olduğu için aldatma kabiliyeti var kabul edilecektir.
Memurların düzenlediği belgelerin aldatma kabiliyetinin olmadığı anlaşılırsa bu durumda belgede sahtecilik suçu değil görevi kötüye kullanma suçu oluşması ihtimali kuvvetle muhtemeldir, somut olaya göre hangi suçun oluştuğunun tespiti hakime ait olacaktır, ancak uygulamada çoğu kez memur kişilerin işlediği bu suçlarda iğfal kabiliyeti de yoksa veya belge aslı bulunamamakta ise ve failin kastının olmadığın tespiti hallerinde suç görevi kötüye kullanma suçuna dönüşmektedir.
Noterlerce düzenlenen belgeler tamamen sahte ise ve bu sahte belge ile birden fazla işlem yapılmışsa bu belgenin fiili olarak iğfal kabiliyetinin olduğu kabul edilir.
Sahtecilik suçlarında sonuç itibari ile zarar oluşmamış olsa bile “zarar olasılığı” var kabul edildiğinden sahte belgenin kullanılmış olması şartı aranmaz, sahte resmi belgenin düzenlenmiş olması suçun oluşumu için yeterli kabul edilir.
Sahte belgenin düzenlenmesinde mağdurun rızası varsa ceza verilmez, bu durum daha ziyade ticaret şirketleri ortakları ya da aile şirketlerinde yaşanmakta resmi bir belge çek / senet oluşturulmakta sonradan bunlara icra takibine konu olunca muhatap tarafından borçtan kurtulmak için imza benim değil savunması yapılmakta ya da diğer ortakla ihtilaf çıktığında imza inkar edilmekte belge sahte bir belgeye dönüştürülmek istenmektedir. Ancak bu durumu kanun korumaz ve dava konusu belgenin düzenlenmesinden önce mağdurun rızası varsa bu durumda suç oluşmaz belgede sahtecilikten ceza verilmez.
– Bu belgenin kullanılması ile zarar doğması veya olasılığı gerekir.
– Suçun manevi unsuru olarak “kast” ın varlığı aranır.
Resmi Belgede Sahtecilik suçu ( Tck md 204)
Belgede sahtecilik suçlarının türleri nelerdir ?
– Aksi belirleninceye kadar geçerli resmi belgelerde sahtecilik ( Tck md 204/1 ve 2.)
– Sahteliği kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi belgelerde sahtecilik ( Tck md 204/ 3. Fıkra)
Maddenin bu fıkrasında resmi belgede sahtecilik suçunun konu bakımından nitelikli hali unsuru belirlenmiştir. Buna göre suçun konusunu oluşturan resmi belgenin kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde cezanın arttırılması öngörülmüştür.
– Resmi belge hükmündeki belgelerde sahtecilik
Resmi Belgeyi Bozmak yok etmek gizlemek suçu; ( tck 205. Md)
Maddi metnine göre gerçek bir resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır, suçun yargılaması asliye ceza mahkemesinde yapılır.
– Bu suça sürüklenen kişinin 15 yaşını doldurmamış çocuk olması halinde ceza olarak tutuklama kararı verilemez.( ÇKK 21- ilk cümle)
– Suçun niteliğine göre zamanaşımı süresi 8 veya 15 yıldır.
– Bu suçta tutukluluk süresi en çok 1 yıldır, bu süre zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek 6 ay daha uzatılabilir.
– Bu madde ile resmi belgeyi bozmak, yok etmek ve gizlemek fiilleri resmi belgede sahtecilik suçundan ayrı bir suç olarak ceza yaptırımı altına alınmıştır. Belgede sahtecilik suçlarında unsur olarak belgenin aldatma kabiliyetine haiz olması aranırken bu maddede tanımlanan suçun işlenmesi başkasını aldatma özelliği taşımayabilir.
– Suçun konusu yine de geçerli resmi bir belgedir, gerçek bir resmi belge üzerindeki yazıları örneğin boyamak veya silmek suretiyle okunmaz hale getirmek , belge üzerindeki resmi koparmak, belgeyi yırtmak, yakmak veya gizlemek fiilleri bu suçu oluşturur. Resmi Belgede Sahtecilik suçu ( Tck md 204)
Bu yazımızı da okumanızda yarar var
