DAVA : Taraflar arasındaki davanın birleştirilerek yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalı-davacı kadının tüm, davacı-davalı kocanın aşağıdaki bent kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazları yersizdir.
2- Davacı-davalı kocanın davalı-davacı kadını evden uzaklaştırmasına, evin anahtarını değiştirmesine karşılık davalı-davacı kadının aile sırlarını açıkladığı gibi boşanma ve birleşen nafaka davasından sonra bir başkası ile yaşamaya başladığı anlaşılmakla boşanmaya sebep olan olaylarda davalı-davacı kadının ağır kusurlu bulunduğu gerçekleşmekle;
a- Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi mevcut veya beklenen bir menfaati boşanma yüzünden haleldar olan kusursuz yada daha az kusurlu tarafın, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebileceğini, 186. maddesi, evi birlikte seçeceklerini, birliğin giderlerine güçleri oranlarında emek ve mal varlıkları ile katılacaklarını öngörmüştür. Toplanan delillerden boşanmaya sebep olan olaylarda maddi tazminat isteyen eşin diğerinden daha ziyade kusurlu olmadığı anlaşılmaktadır. Boşanma sonucu bu eş, en azından diğerinin maddi desteğini yitirmiştir. O halde mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile kusurları ve hakkaniyet ilkesi ( MK.Md. 4 BK.md.42 ve 44 ) dikkate alınarak davacı-davalı koca yararına uygun miktarda maddi tazminat verilmelidir. Bu yönün dikkate alınmaması doğru görülmemiştir.
b- Türk Medeni Kanununun 174/2 maddesi, boşanmaya sebebiyet vermiş olan olaylar yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan tarafın, kusurlu olandan manevi tazminat isteyebileceğini öngörmüştür. Toplanan delillerden evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda tazminat isteyen davacı-davalı kocanın ağır yada eşit kusurlu olmadığı, bu olayların kişilik haklarına saldırı teşkil ettiği anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, tazminata esas olan fiilin ağırlığı ile hakkaniyet kuralları ( TMK. 4, BK. 42, 43, 44, 49 ) dikkate alınarak davacı-davalı koca yararına uygun miktarda manevi tazminata hükmedilmesi gerekir. Bu yönün dikkate alınmaması doğru görülmemiştir.
c- Davalı-davacı kadının başkası ile yaşamaya başladığı güne kadar geçerli olacak şekilde tedbir nafakası verilmesi ve bu tarihten sonra davalı-davacı kadına tedbir nafakası verilmemesi gerekirken bu yönün gözetilmemesi doğru bulunmamıştır.
d- Davalı-davacı kadının davadan sonra başkası ile yaşamaya başladığı gerçekleştiğine göre davalı-davacı kadının yoksulluk nafakası isteminin reddine karar verilmemesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün 2/a-b-c-d bentlerinde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, hükmün bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 1. bentte gösterilen sebeple ONANMASINA, tarafların yargılama gideri ve vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, aşağıda yazılı harcın Hanım’a yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran Mehmet’e geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.12.2006 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY :
Dava dosyasında davalı-davacı kadının boşanma ve birleşen nafaka davasından `sonra` bir başkası ile yaşamaya başladığı konusunda değerli çoğunluk ile aramızda `görüş birliği` vardır.
Çekişme nedir?;
1- DAVADAN SONRA GERÇEKLEŞEN OLAYLAR KUSUR BELİRLEMESİNDE DİKKATE ALINABİLİR Mİ?
Dairemin yerleşik uygulamasına göre;
– Her boşanma davası açıldığı gün ki şartlarına tabidir,
– Davadan `sonraki` olaylar boşanma hükmüne esas alınamaz.
( Emsal kararlarımız: Ömer Uğur GENÇCAN, Boşanma Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara 2006, Kısaltma: GENÇCAN-Boşanma-2, s. 345-346 )
Sadakatsizlik bu konuda acaba bir istisna oluşturur mu? Dairemin yerleşik uygulamasında bu konuda bir istisna yoktur:
`…Her dava açıldığı gün ki şartlarına tabidir. Davadan sonraki hadiseler boşanmaya esas alınamaz. Davalının sadakatsizliğini gösterir, otel kayıtları ve fotoğraflar ‘davadan sonraki’ döneme ilişkindir. Bu davaya esas alınamaz.` Y.2HD, 28.06.2004, 7534-8492, GENÇCAN-Boşanma-2, s. 345, dip not: 1278 )
Dosyada toplanan delillere göre taraflar `eşit` kusurludur. Değerli çoğunluğun davalı-davacı kadını `ağır kusurlu` bulması görüşüne bu sebeplerle katılmıyorum.
O halde davacı-davalı kocaya maddi ve manevi tazminat verilemez. Yerel mahkemenin tarafları eşit kusurlu kabul ederek davacı-davalı kocaya maddi ve manevi tazminat vermemesi bu sebeplerle isabetlidir.
2- KABUL ŞEKLİ BAKIMINDAN
Değerli çoğunluk tarafından bir `zarar oluştuğu` da kanıtlanamamışken ` … koca yararına uygun miktarda maddi tazminat verilmelidir` görüşü sergilenmiştir.
Bilindiği üzere kadının `tam kusurlu oluşu` bile maddi tazminat ödemeye `zorunlu` olduğunun da bir göstergesi/ölçüsü değildir. Bu sebeple kadının kusuruna yönelik düşüncelerin karşı oyumuzu `etkileyen` bir tarafı doğrusu yoktur/olamaz.
Değerli çoğunluğun düşüncesine maddi tazminatın maddi koşullarından olan `zarar` koşulunun. ( Ömer Uğur GENÇCAN, Boşanma Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara 2006, Kısaltma: GENÇCAN-Boşanma-2, k 4. I, B, 4, a, aa, ccc ) gerçekleştiği dava dosyası içerisinde kanıtlanmadığından koca yararına maddi tazminat ( TMK. m. 174 f. I ) verilemeyeceği gerekçesi ile de katılmıyorum.
Maddi tazminatın `maddi koşullarını` ( Ömer Uğur GENÇCAN, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Bilimsel Açıklama-İçtihatlar-İlgili Mevzuat, : I. Cilt ( TMK. m. 1-351 ), Ankara 2004, Kısaltma: GENÇCAN-TMK, s. 943-944 );
– Maddi tazminat isteyenin kusursuz veya daha az kusurlu olması,
– Maddi tazminat istenenin kusurlu olması,
– Zarar,
– Nedensellik bağı,
– Hukuka aykırılık olarak sıralayabiliriz.
TMK. m. 174 f.I hükmüne göre mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir. Boşanma davasında koşulları varsa `hem kadın hem de koca yararına` maddi tazminat ( TMK. m. 174 f. I ) verilebileceği kuşkusuzdur.
Bu çerçevede/kapsamda dava dosyası incelenecek olursa;
A- MEVCUT MENFAATLER YÖNÜNDEN İRDELEME
Öncelikle belirtmeliyim ki `mevcut menfaatlerin` boşanma yüzünden zedelenmesi dava dosyasında kanıtlanmış değildir.
Bilindiği üzere TMK. m.185-186 hükümleri evliliğin genel hükümleri arasında yer alır. ( GENÇCAN-TMK, s.1068-1082, Ömer Uğur GENÇCAN, `4721 Sayılı Türk Medeni Kanununa Göre Evliliğin Genel Hükümleri`, Yargıtay Dergisi, Cilt:29, Ocak-Nisan 2003, Sayı:1-2, Sayfa:43-49. )
TMK. m.185-186 hükümlerine ilişkin `yoksunluk` tek başına `mevcut menfaatleri` boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir kuralının uygulanmasına bir gerekçe oluşturabilir mi?
TMK. m.185-186 hükümlerine göre `zarar mutlaka vardır/oluşur` anlayışı açılan `her boşanma davasında` sadece davanın kabul edilmesi olgusunu istekte bulunan tarafa ( kadın yada koca ) `otomatik olarak` maddi tazminat ( TMK. m. 174 f. I ) verilmesini gerektirir düşüncesini zorunlu kılar ki Kanun Koyucunun madde metninde yer alan `mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen` sözcüklerine bu takdirde gerek bile kalmaz.
Bu anlayışa göre;
– Zaten menfaatler TMK. m.185-186 hükümlerine göre `zorunlu olarak` zedelenmiştir,
– Zaten kanıtlamaya gerek de yoktur,
– Zaten kanıtlanacak bir olgu da yoktur.
Oysa boşanma davasında maddi tazminat ( TMK. m. 174 f. I ) verilebilmesi için maddi tazminat isteyen eşin mutlaka `maddi bir zararı` ( Bilge ÖZTAN, Aile Hukuku, Ankara-2004, s. 482 ) mevcut olmalı ve bu maddi zarar dava dosyasında `kanıtlanmış` olmalıdır.
Başka bir anlatımla ortada kanıtlanacak/kanıtlanması gereken bir `zarar` olgusu vardır.
Dava dosyasına göre maddi tazminat istenilen davalı kadın;
– Ev hanımı,
– Herhangi bir malvarlığı ve geliri bulunmayan,
– Üstelik ailesinin yardımı ile geçinen bir kişidir.
Görüldüğü üzere maddi tazminat istenilen kadın maddi anlamda `katkısı istenilecek` bir kişi olmayıp aksine başkalarının yardımına muhtaç bir kişidir.
Kadının `varlığı` ile `yokluğu` karşılaştırıldığında maddi tazminat isteyen kocanın sanılanın aksine değil zararı, boşanma sebebiyle elde ettiği bir menfaat ( = Kadının yeme, içme, giyinme, sağlık vs. giderlerinden kurtulma ) söz konusudur ( BGE 114 II 118ff ).
Kocanın boşanma sonucunda kendi hayat standardını kendi kazancı ile sağlayabileceği de ( ÖZTAN, s. 484 ) dosyada ki delillerle belli/açık olduğundan kendisi için maddi tazminat istemine gerek de yoktur.
B- BEKLENEN MENFAATLER YÖNÜNDEN İRDELEME
`Beklenen menfaatler` yönünden ise kocanın statüsü sadece bir beklentiden ( Hoffnung ) ibaret olup `somutlaşmış` bir menfaat bulunmamaktadır. ( Lüchinger/Geiser, Art. 151, n.2, s. 768, Öztan, s. 485 )
Gerek A gerekse B bendinde açıkladığımız gerekçelerle maddi tazminat ( TMK. m. 174 f. I ) isteyen kocanın bu isteminin `reddedilmesi` konusunda yerel mahkeme hakimi ile aramızda `görüş birliği` vardır.
Bu sebeplerle değerli çoğunluğun `farklı görüşüne` katılmıyorum. (T.C. YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ E. 2006/20936 K. 2006/18363 T. 25.12.2006)
