Ankaralının Kredi Kartıyla İmtihanı
Son bir haftadır sizlerden gelen sorulardan yarıdan fazlası kredi kartı ile ilgili. Kredi kartı sayısı Aralık 2002-Haziran 2013 döneminde yüzde 304 oranında artış göstermiş. Bu dönemde kredi kartı sayısında net 41 milyon adetlik artış olmuş. 2013 yılının Haziran ayı sonunda ise kredi kartı sayısı 56.5 milyon adede ulaşmış.
Kredi kartı sayısındaki artışa paralel olarak kredi kartıyla yapılan alışveriş miktarında da önemli artış var. Örneğin 2008 yılında 163 milyarlık alışveriş yapılmışken 2012 yılında bu rakam -iki katına- 324 milyar liraya çıkmış.
Ödeyemeyenlerin Sayısı Hızla Artıyor
Hem kullanıcı hem de kart sayısında böyle büyük bir artış beraberinde sorunları da getiriyor hiç şüphesiz.
Merkez Bankası verilerine göre, kredi kartı borcunu ödemeyen kişi sayısı geçen yılın tamamında 453 bin 656 iken, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 325 bin 179 kişi olmuş.
Bu yılın ilk 5 ayında kredi kartı borcunu ödemeyen kişi sayısı, 2009 yılının tamamına göre yüzde 17,3 yükselmiş.
Yılın Ocak-Mayıs döneminde, ferdi kredi borcunu ödemeyen kişi sayısı, 2009 yılına oranla yüzde 31,1 yükselişle 233 bin 55 olmuş.
Söz konusu verilere göre, 2009 yılından bu yılın ilk 5 ayına kadar ferdi kredi borcunu ödeyemeyen kişi sayısı, 1 milyon 27 bin 118, bireysel kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısı da 1 milyon 437 bin 499 olarak kayıtlara geçmiş.
Tüketici Örgütlerinin Büyük Hatası
Sizlerden kredi kartı konusunda gelen sorulardan büyük kısmı ise kart aidatları ile ilgili. Kart aidatlarını alıp alamayacağınızı inceleyen bir yazıyı daha önce yazmıştım. Kart aidatını geri alacağım diye dava açıp, üstüne bir de dava masrafı ve banka avukatlarına vekalet ücreti kaybetmemeniz için okumanızda yarar var. (Hakem heyetlerinin verdiği iade kararlarının önemli bir kısmı mahkemelerden geri dönüyor çünkü.)
Nedense vatandaş da tüketici dernekleri de mesailerinin büyük bölümünü bu kart aidatına harcıyor. Oysa yaptığım araştırmalara göre aidatlar 50 TL- 100 TL arasında değişiyor. Yine birçok bankanın aidatsız kart verdiğini de görüyorum. Ancak hem vatandaşların hem de tüketici derneklerinin asıl dikkat etmesi gereken nokta başka. Asıl mesele, kart aidatı değil kartın faizi.
Faizler Çok Yüksek
Kredi kartı veren bankaların hemen hepsi, kredi kartlarına Türk Lirası için akdi faiz oranı olarak aylık yüzde 2.12, gecikme faiz oranı olarak yine aylık yüzde 2.62 faiz uyguluyor, yani yaklaşık yüzde25 akdi faiz, yüzde 31 oranında da gecikme faizi uygulanıyor.
Bankaya siz para yatırdığınızda elde edebileceğiniz faiz ise malumunuz en fazla yüzde 8-10 arasında.
Faiz Oranlarını İndirmek Merkez Bankasının İki Dudağı Arasında
Kredi kartlarında azami oranlarını Merkez Bankası belirliyor. Bankalara da, bu oranı aşmamak üzere faiz oranlarını serbestçe belirleme olanağı tanınıyor.
Merkez Bankası’nın 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere belirlediği aylık azami akdi faiz oranı TL için yüzde 2.12, dolar için yüzde 1.70, Euro için yüzde 1.64; aylık azami gecikme faiz oranı TL için yüzde 2.62, ABD Doları için yüzde 2.20, Euro için yüzde 2.14 düzeyinde.
Bankalar da bu serbesti sayesinde faiz oranını en yüksek oranda belirlemeyi kendilerine hak biliyorlar. Bu nedenle vatandaşlar ve tüketici dernekleri-örgütleri, bir an evvel kredi kartı faiz oranlarına odaklanmalı. Hepinize borçsuz, icrasız, davasız mutlu günler diliyorum.
* Bu yazım 22.8.2013 tarihinde Hürriyet Ankara ve hurriyet.com.tr‘da yayınlanmıştır.
