Tutukluluk ve tahliye tartışmalarının kökeninde uzun süren yargılamalar yer alıyor. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün 2009 yılı verilerine göre öldürme, tecavüz gibi ağır cezalık bir davanın ortalama görülme süresi en iyi halde 4 yıl 4 ayı buluyor. Süre, davaların yarısının Yargıtay’ca bozulup yeniden görüldüğü için 6 yıla çıkıyor.
Özel yetkili ağır ceza mahkemelerinde ise bir dava en iyi ihtimalle ortalama 5.5 yılda, Yargıtay’ın bozma kararı vermesi durumunda ise 8 yılda bitiyor. Adli bir suçla ilgili savcılığın yaptığı soruşturma ortalama 310 gün sürüyor. Davanın açılmasından sonra mahkemelerde görülme süresi ise ağır ceza mahkemelerinde ortalama 270, asliye ceza mahkemelerinde 290 günü buluyor. Dosyanın tebliğname hazırlanması için gönderildiği Yargıtay Başsavcılığı’nda bekleme süresi ortalama 473 güne çıkıyor. Başsavcılığın tebliğnamesinin daireye gelmesinden sonra ilgili ceza dairesinde karar çıkması için ortalama 399 gün gerekiyor. Bu sürelere savcılığın iddianamesinin mahkemede kabul edilmesi için gereken 15 günlük süre ile yerel mahkemeden Yargıtay’a dosyanın gönderilmesi, Yargıtay Başsavcılığı’nın tebliğnameyi ilgililere tebliğ etmesi ve dosyayı daireye göndermesi, Yargıtay ceza dairesinden çıkan dosyanın yerel mahkemeye gönderilmesi için gereken süreler dahil değil. Bütün bu süreler dahil edilerek bir hesap yapıldığında ağır ceza mahkemesinde görülen bir davanın ortalama görülme süresi 4 yıl 4 ayı buluyor.
Bu süre özel yetkili ağır ceza mahkemelerinde görülen davalarda daha da uzuyor. Çünkü özel yetkili savcılıklarda bir soruşturma ortalama 642 gün sürüyor. Özel yetkili ağır ceza mahkemesinde bir davanın ortalama görülme süresi ise 347 gün. Bu davalar örgütlü suçlara ilişkin olduğu için Yargıtay aşamasında da davanın karara bağlanması daha uzun sürüyor. Yargıtay aşamasında görülme süresi için özel bir istatistik bulunmuyor. Diğer davalar için çıkarılan ortalama süreler bu davalar için de geçerli kabul edilse bile, özel yetkili mahkemelerde görülen bir davanın görülme süresi 5.5 yılı buluyor. Bütün bu süreler, davanın Yargıtay’ca bozulması halinde yeniden başlıyor. 2009 yılında Yargıtay ceza dairelerinin dosyaların yüzde 58’inde bozma kararı göz önüne alındığında ceza davalarının yarısında ortalama görülme süresi en az 6 yılı, özel yetkili ağır ceza mahkemesinde görülen davanın görülme süresi ise 8 yılı buluyor. Uzun yargılama süreleri konusundaki en önemli istatistik ise zamanaşımı konusunda ortaya çıkıyor. 2009’da ceza mahkemeleri toplam 43 bin 461 davada zamanaşımı kararı verirken aynı yıl Yargıtay da 14 bin 791 davanın zamanaşımından düşmesine karar verdi. Buna göre 58 bin dosya zamanaşımından düştü.
-gazetevatandan-
