MİRAS PAYININ DEVRİ
Miras payının devri açılmış miras payının devri şeklinde gerçekleşebileceği gibi açılmamış miras payının devri şeklinde de gerçekleşebilir.
Miras payının devri TMK 677 hükmü paylaştırmadan önce devrini düzenlemektedir. Miras açılmadan önce miras payının devri ise TMK 678 hükmü ile düzenlenmiştir.
Mirasın açılmasından önce yapılan sözleşmelere mirasbırakanın katılması veya izni yoksa bir mirasçı mirasbırakanın sağlığında
miras payını diğer mirasçılara devredemez.
Miras payının devri, mirasçılık ve mirasın geçişi, miras bırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir.
Mirasın açılmasından sonra yapılan sözleşmeler için TMK 677/1 hükmünde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlı olmasına karşın bir mirasçının 3. bir kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği noterlikçe düzenleme şeklinde yapılmasına bağlı tutulmuştur. Bu nedenle mirasın açılmasından önce yapılan sözleşmeler için de aynı koşullar geçerlidir.
Açılmamış miras payının devri sözleşmesi mirasçılar arasında yapılıyorsa adi yazılı şekil yeterlidir. Yani tüm mirasçıların katılımı ile yapılan miras payının devri sözleşmesinde şekil şartı aranmamaktadır.
Buna karşılık bir mirasçı ile 3. kişi arasında açılmamış miras payının devri sözleşmesi noterlikçe yapılmalıdır.
Açılmamış miras payını devralan mirasçının sadece kendisine devredilen haklara yönelik bir alacak hakkı söz konusudur. Devreden zararlandırıcı hareketleri varsa sonuçlarına da katlanacaktır.
Miras payı üzerinde sözleşme
MADDE 677.- Terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır.
Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği, noterlikçe düzenlenmesine bağlıdır. Sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez; sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilmesini isteme hakkını sağlar.
III. Mirasın açılmasından önce yapılan sözleşmeler
MADDE 678.- Mirasbırakanın katılması veya izni olmaksızın bir mirasçının henüz açılmamış bir miras hakkında diğer mirasçılar veya üçüncü bir kişi ile yapacağı sözleşmeler geçerli değildir.
Böyle bir sözleşme gereğince yerine getirilmiş olan edimlerin geri verilmesi istenebilir.
Miras payının devri sözleşmesine dayalı davada talep nisbi harca tabidir.
Miras taksim sözleşmesi nedeniyle mirasçıların birbirlerine karşı açacakları ayni hakka ilişkin davalarda zamanaşımı söz konusu değildir.
Miras Payının Devrine İlişkin Örnek Yargı Kararları
“Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda davacılar vekilinin talebi mirastan feragat sözleşmesine dayanan tapu iptali ve tescil davası niteliğinde olduğundan davanın reddine karar verilmiş ise de, mahkemenin bu görüşüne katılma olanağı bulunmamaktadır. Mirastan feragat sözleşmesi miras bırakanla gelecekteki muhtemel mirasçısı arasında düzenlenen, ileride doğacak miras hakkına dair beklentiden karşılık alınarak veya bir karşılık alınmadan kısmen veya tamamen vazgeçmeye dair iki taraflı bir sözleşmedir. Mirastan feragat sözleşmesinin konusunu murisin halen hayatta bulunması sebebiyle miras geçmediğinden miras hakkı değil buna dair beklenti oluşturmaktadır. T.M.K.nun 528. maddesine göre, miras bırakan bir mirasçıyla karşılıksız veya karşılık sağlanarak böyle bir sözleşmeyi yapabilir. Bu açıklamalar ışığında dosyada bulunan ve aynı gün birbirini takip eden yevmiye numaralarıyla düzenlenen sözleşmeler birlikte incelendiğinde, ortak murislerin amacının davacı veya davalıları bir takım miras hakkına dair beklentiden mahrum etmek yönünde olmadığı, aynı şekilde davacılar veya davalıların da kısmen ya da tamamen de olsa miras hakkına dair beklentiden feragat etmedikleri saptanmıştır.”
YARGITAY 8. HUKUK DAİRESİ E. 2013/10751 K. 2013/11676 T. 12.9.2013
“taraflar arasındaki sözleşmenin mirasçılar arasındaki sözleşmeleri düzenleyen T.M.K.nun 677.maddesine göre geçerli olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur. Aynı “Kanunun Mirasın Açılmasından Önce Yapılan Sözleşmelere” ilişkin hüküm içeren 678.maddesine göre; mirasbırakanın katılması veya izni olmaksızın bir mirasçının henüz açılmamış bir miras hakkında diğer mirasçılar veya 3. bir kişi ile yapacağı sözleşmeler geçerli değildir. Böyle bir sözleşme gereğince yerine getirilmiş olan edimlerin geri verilmesi istenebilir. Buna göre, adiyen düzenlenen sözleşmeler geçerli ise de, buna mirasbırakanın katılımı ya da izni aranmıştır.
Bir an için eldeki davaya konu sözleşmenin T.M.K.nun 678.maddesi kapsamında olduğu düşünülse dahi, bu halde de, murisin sözleşmeye katılmadığı ve onay da vermediği anlaşıldığından, bu yönden de geçerli kabul edilemeyecektir.”
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2011/14-408 K. 2011/402 T. 8.6.2011
Bu yazılarımızı da okumanız faydalı olabilir
